1. PARTİNİN ADI, MERKEZİ VE AMAÇLARI
2. PARTİ ÜYELİĞİ
3. PARTİ ÜYELERİNİN HAKLARI VE ÖDEVLERİ
4. PARTİ YAYINLARI
5. PARTİ YAPISI
6. TÜM PARTİ ORGANLARINA İLİŞKİN TEMEL İLKELER
7. BİRİM İŞ YERİ BİRİMLERİ
8. MAHALLİ BİRİMLER
9. BÖLGE ÖRGÜTÜ
10. BÖLGE KONGRESİ
11. BÖLGE KOMİTESİ
12. BÖLGE KONFERANSI
13. PARTİ KONFERANSI
14. PARTİ KONGRESİ
15. PARTİ KONGRESİ’NİN GÖREVLERİ VE YETKİLERİ
16. MERKEZ KOMİTESİ (MK)
17. MALİ DENETLEME KURULU
18. PARTİ DİSİPLİN KURULU
19. PARTİ DİSİPLİNİ
20. PARTİNİN MALİ KAYNAKLARI
21. GRUPLAR
22. ÖRGÜTLE İLGİLİ ORTAK KURALLAR
23. CUMHURBAŞKANI, MİLLETVEKİLİ VE YEREL YÖNETİM BAŞKAN VE ÜYELİKLERİ İÇİN ADAYLARIN BELİRLENMESİ
24. TÜZÜK DEĞİŞİKLİĞİ VE FESİH
1. PARTİNİN ADI, MERKEZİ VE AMAÇLARI
a. Partinin adı Kıbrıs Sosyalist Partisi, kısa adı KSP’dir.
b. Partinin merkezi Lefkoşa-Kıbrıs’tadır.
c. Partinin amacı sömürüsüz ve baskısız bir Kıbrıs ve dünya
yaratmaktır.
2. PARTİ ÜYELİĞİ
a. Siyasal partiler yasası gereği partilere üye olması yasaklanmamış,
Kıbrıs Sosyalist Partisi’nin tüzük, program ve ilkelerini kabul eden,
partinin herhangi bir biriminde aktif olarak çalışan ve üyelik aidatını
düzenli olarak vermeyi kabul eden her kişi üye olabilir.
b. Üyelik başvuruları bireysel olarak yapılır, grup halinde üyelik için
başvuru yapılamaz.
c. Partiye üye olmak isteyen kişi, üyelik müracaat formu doldurur ve bu
form iki parti üyesi tarafından, üyeliğin tavsiyesi anlamında imzalanır.
Üyelik müracaat formu, üye olmak isteyen kişi tarafından doğrudan
Merkez Komitesi’ne veya Merkez Komitesi’ne iletilmek üzere, üyelik
talebinde bulunan yurttaşın ikamet ettiği veya çalıştığı yer esasına göre
bağlı bulunacağı Bölge Komitesi’ne, Mahalli Komite’ye veya Birim
Komitesi’ne de sunulabilir.
d. Üyelikler Merkez Komitesi tarafından kabul veya reddedilir.
e. Bir parti üyesi herhangi bir mazereti olmaksızın sürekli olarak 3 Ay
süresince aidat ödemediği takdirde üyeliği düşer.
f. Bir parti üyesi disiplin kabahatleri dışında, mazeretsiz olarak 1 yıl parti
çalışmalarına, etkinlik ve faaliyetlerine katılmaz ve destek vermezse
parti üyeliği düşer.
g. Üyenin Siyasal Partiler Yasası ve bu Tüzük hükümlerine göre gereken
nitelikleri kaybettiği anlaşılırsa, Merkez komitesi kararı olarak kayıtlı
bulunduğu komite aracılığıyla veya doğrudan Merkez Komitesi
tarafından durum kendisine yazılı olarak bildirilir ve 15 gün içinde yazılı
savunmasını yapması istenir. Üyenin Yasa ve Tüzük uyarınca gereken
nitelikleri kaybettiğinin kesinlik kazanması halinde, hale göre, ilgili
Komite’nin önerisi veya doğrudan Merkez Komitesi’nin kararı ile üyeliği
Parti kayıtlarından silinir.
3. PARTİ ÜYELERİNİN HAKLARI VE ÖDEVLERİ
a. Üyelik aidatını ödemek.
b. Partinin yetkili organlarının karar ve talimatlarına uymak
c. Partinin program ve görüşlerini her fırsattan yararlanarak yaymak,
Parti temel amaç ve ilkelerini savunmak ve benimsetmeye çalışmak.
d. Konumu ne olursa olsun her parti üyesini, gerekli gördüğü
durumlarda parti toplantılarında, konferans, kongreler ve parti
komitelerinin toplantılarında eleştirmek.
e. Kendi etkinliklerinin ve görevlerinin görüşüleceği tüm parti, büro ve
komite toplantılarında ilgili organın talebi durumunda şahsen hazır
bulunmak, üyesi oldukları Parti organlarının toplantılarına ve
çalışmalarına katılmak ve kendilerine verilen görevleri zamanında
yerine getirmek.
f. Genel veya bölgesel toplumsal sorunlarla ilgilenmek ve parti yetkili
organlarına bilgi aktarıp çözüm önerileri üretmek ve parti organlarını
düşünce ve önerilerinden yararlandırmak.
g. Partinin başarısını hedefleyen her türlü çalışmayı Parti Tüzük ve
Programı çerçevesinde yapmak.
h. Parti organları için seçmek veya seçilmek.
i. Partinin politikaları, etkinlikleri ile ilgili sorunları parti toplantılarında,
konferanslarda, kongrelerde, parti komitelerinin toplantılarında, parti
basınında özgürce tartışmak, karar tasarıları önermek, Doğrudan
Demokrasi kuralları gereğince Parti karar alıncaya kadar
düşüncelerini özgürce ifade etmek ve savunmak.
j. Merkez Komitesi (MK) dahil partinin her organına herhangi bir
konuda beyanda bulunmak, görüş belirtmek, sorular sormak ve
yanıt talep etmek.
4. PARTİ YAYINLARI
a. Parti, bu Tüzük ve Programında belirtilen amaç ve ilkelerini, ülke ve
dünya sorunları ile ilgili görüşlerini ve çözüm önerilerini yaymak,
üyeler ve halk ile iletişimini, yaptığı ve yapacağı icraatlarının halka
duyurulmasını sağlamak üzere, gazete, dergi, kitap, broşür, fotoğraf,
film ve benzeri her türlü iletişim araçları ile yayında bulunmak,
seminer, konferans ve toplantılar yapmak için “Parti Yayınları” adı
altında bir birim oluşturabilir ve bu birimi, Merkez Komitesi’nin
seçeceği ve denetleyeceği Parti Yayın Kurulu yönetir. Böyle bir
birimin kurulması, Parti yayınlarının yönetimi ve işleyişi, basın ve
yayın faaliyetleri ile ilgili kararlar Merkez Komitesi tarafından verilir
ve Parti Yayın Kurulu eliyle yürütülür.
5. PARTİ YAPISI
a. Kıbrıs Sosyalist Partisi Demokratik merkeziyetçiliğin uygulandığı Doğrudan
Demokrasi ilkesi üzerine kurulur ve partinin yapısal oluşumu aşağıdaki
gibidir :
b. Bütün ülke için: Parti Kongresi – Merkez Komitesi (MK)
c. Bölgeler için: Bölge Kongresi – Bölge Komitesi
d. Kasaba, köy, mahalle, sokak, toplu binalar gibi küçük yerleşim yerleri için:
Kitle Toplantısı – Mahalli Komite
e. Fabrikalar, iş yerleri, atölyeler, dükkanlar ve benzeri yerler için: Birim
Toplantısı – Birim Komitesi
Partinin yukarıdaki yapısal oluşumları, parti genişlediği ölçüde hayata
geçirilir. Merkez Komitesi gerekli gördüğü yerlerde yeni yapısal
oluşumların hayata geçirilmesini onaylar. Ancak bu yapısal değişiklikler
son şeklini Parti Kongresi’nde alır.
f. Parti örgütünün en yetkili organları : Bütün ülke için Parti Kongresi; bölgeler
için Bölge Kongresi; kasaba, köy, mahalle gibi küçük yerleşim yerleri için
Kitle Toplantısı; fabrikalar, iş yerleri, toplu binalar, sokaklar ve benzeri
yerler için Birim Toplantısı’dır.
g. Kitle ve birim toplantılarında veya Parti ve bölge kongrelerinde, iki toplantı
arasında örgütün günlük işlerini ve parti kararlarını uygulayacak organ
ve/veya organların seçimi yapılır.
h. Parti organları, örgütlenme, propaganda, sendikalar, kadınlar, gençler ve
benzeri konularda parti amaçlarını gerçekleştirmek ve özel parti görevlerini
uygulamak amacıyla özel komiteler ve/veya çalışma kolları kurabilir. Bu
komiteler ve/veya çalışma kolları ilgili parti örgütüne bağımlıdır ve onun
direktifleri doğrultusunda çalışmalarını yürütür.
6. TÜM PARTİ ORGANLARINA İLİŞKİN TEMEL İLKELER
a) En küçüğünden en büyüğüne kadar tüm parti organları, parti üyeleri tarafından
kitle veya birim toplantılarında veya kongrelerde yapılan seçimlerle belirlenir. Bu,
tüzükte veya Siyasal Partiler Yasası’nda başka türlü gerektirmediği durumlarda,
seçimlerin kapalı veya açık oylama ile yapılması, ilgili toplantıda veya kongrede
hazır bulunan üyelerin salt çoğunluğu ile kararlaştırılır.
b) Bu tüzükte veya Siyasal Partiler Yasası’nda başka türlü gerektirmediği
durumlarda, Parti örgütlerinde veya organlarında toplantı nisabı üyelerin salt
çoğunluğu, yapılacak seçimlerde ve alınacak kararlarda ise toplantıda hazır
bulunan üyelerin salt çoğunluğudur.
c) Parti organları, üyelere düzenli rapor vermekle yükümlüdür.
d) Parti organları arasında sıkı parti disiplini geçerlidir. Doğrudan demokrasi ilkeleri
çerçevesinde alınacak karar ilgili parti organlarınca tümü ile uygulanır. Parti
sorunları, Doğrudan Demokrasi ilkeleri çerçevesinde karara varılıncaya kadar tüm
parti üyeleri arasında tartışılır. Kararlar alınana kadar, sınırsız ifade ve eleştiri
özgürlüğü geçerlidir. Bir karar alındığında, üyelerin bir kısmı veya bazı bölgesel
örgütler, bu kararla aynı fikirde olmasalar bile, kararı kesinlikle uygularlar. Azınlığın,
çoğunluğa tabi olması yürürlüktedir.
Üst parti organlarının, özel şartlarda, yeni üyelik durumlarında olduğu gibi, alt parti
organlarının oluşturulmasına karar verme yetkisi vardır.
Parti örgütleri, yerel sorunlar konularında, Parti kararları çerçevesinde, özerktirler.
7. BİRİM
İŞ YERİ BİRİMLERİ
a) Birim, partinin işçi ve yoksul köylülerle bağ kurmasını sağlayan organdır.
Birimin fonksiyonu, partili olmayan, çalışan emekçi kitleler arasında, sistemli
sosyalist propaganda yoluyla partinin gayelerine ulaşmaya çalışmak, yeni
üyeler kazanmak, parti siyasetini yaymak, işyerlerindeki parti üyeleri ve işçiler
arasında kültürel çalışmalar ve eğitim çalışmalarını yönetmek, yılmadan,
sürekli olarak işyerlerindeki tüm resmi pozisyonları kazanmaya uğraşmak,
işçilerin tüm endüstriyel anlaşmazlıklar ve talepleriyle ilgilenmek, onlara
devrimci sınıf mücadelesinin esaslarını açıklamak, inatçı ve kararlı çalışma
yoluyla işçilerin bütün mücadelelerinde önderliği ele geçirmektir.
b) İş yeri birimin temel faaliyet alanı, fabrikalar, iş yerleri, atölyeler ve benzeri
yerler olup, bunlardan belli birine dahil olan en az üç parti üyesinin, Merkez
Komitesi’ne başvurusu ve Merkez Komitesi’nin onayı ile iş yeri birimleri
kurulur.
c) Birim üyeleri, en az ayda bir kez bir araya gelerek birim toplantısı yapar. Birim
toplantıları ve kararları tüm birim üyelerine ve diğer parti üyelerine açıktır.
d) Bir veya iki parti üyesi olan iş yerlerindeki üyeler, en yakın iş yeri birimine
bağlanabilirler. İş yerlerinde ve/veya ilgili maddede sayılan yerlerde
çalışmayan parti üyeleri de ilke olarak iş yeri birimlerine bağlanabilir veya
oluşturulacak mahalli birimlere dahil olabilir.
e) İş yeri birimi en az üç üyeden oluşur. Üye sayısının beşi geçmesi halinde,
çalışmalarını Merkez Komitesi ile istişare halinde yürütecek olan bir Birim
Komitesi oluşturulur. Birim Komitesi’nin seçilme usulüne ve çalışma
yöntemine, birim üyelerinin en az yarısından bir fazlasının katılacağı bir birim
toplantısında karar verilir ve seçim yapılır. Birim Komitesi, birimin
çalışmalarından, birim toplantılarının düzenli yapılmasından, diğer birimlerle,
Bölge Komiteleri ve Merkez Komitesi ile ilişkilerden sorumludur.
8. MAHALLİ BİRİMLER
a) İş yeri birimi oluşturulması mümkün olmayan ve herhangi bir iş yerinde
çalışmayan dolayısıyla da bir iş yeri birimine katılamayacak üyeler Mahalle
Birimleri oluştururlar.
b) Mahalli birimin temel faaliyet alanı, kasaba, köy, mahalle, sokak, toplu binalar
gibi küçük yerleşim yerleri olup, bunlardan belli birine dahil olan en az üç parti
üyesinin, Merkez Komitesi’ne başvurusu ve Merkez Komitesi’nin onayı ile
mahalli birimler kurulur.
c) Mahalli birim üyeleri, en az ayda bir kez kitle toplantıları yapar. Kitle toplantıları
ve karaları tüm mahalli birim üyelerine ve diğer parti üyelerine açıktır. Merkez
Komitesi, gerekli gördüğü hallerde, yeni mahalli birimlerin kurulması yerine,
Parti üyelerinin yakındaki iş yeri birimlerine veya mevcut mahalli birimlere
katılmasını öngörebilir.
d) Mahalli birim en az üç üyeden oluşur. Üye sayısının beşi geçmesi halinde,
çalışmalarını Merkez Komitesi ile istişare halinde yürütecek olan bir Mahalli
Komite oluşturulur. Mahalli Komite’nin seçilme usulüne ve çalışma yöntemine,
birim üyelerinin en az yarısından bir fazlasının katılacağı bir kitle toplantısında
karar verilir ve seçim yapılır. Mahalli Komite, birimin çalışmalarından, kitle
toplantılarının düzenli yapılmasından, diğer birimlerle, Bölge Komiteleri ve
Merkez Komitesi ile ilişkilerden sorumludur.
9. BÖLGE ÖRGÜTÜ
Her ilçe bir bölge olarak tanımlanır. Parti, bölge alanı içerisindeki çalışmalarını,
a) Bölge Kongresi,
b) Bölge Komitesi
c) Bölge Konferansı
eliyle yürütür.
10. BÖLGE KONGRESİ
a) Partinin bölge alanı içinde en yetkili organı bölge kongresidir. İlgili bölgede
ikamet eden veya çalışan veya ilgili bölge dahilindeki birimlere üye olan tüm
parti üyeleri bölge kongresinin doğal üyesidir.
b) Bölge kongresinin olağan olarak toplanması, iki yılda bir kez, bölge
komitesinin gündem de belirterek yapacağı çağrı üzerine olur. Kongrenin
olağanüstü toplantıya çağrılması ise, bölge komitesince yapılabileceği gibi,
bölge kongresi üyelerinin en az üçte birinin yazılı istemiyle de yapılabilir.
Olağanüstü toplantı çağrılarında da gündem belirtilir.
c) Kongrenin toplantı nisabı, üyelerin salt çoğunluğu; karar nisabı da, kongrede
başka türlü karar alınmadıkça toplantıya katılan üyelerin salt çoğunluğudur.
Olağan veya olağanüstü kongre toplantılarında, toplantı nisabı sağlanamazsa,
bölge kongresi, başka bir çağrıya gerek olmaksızın on beş günü geçmeyecek
şekilde yeni bir çağrı ile ve aynı gündemle nisap aranmadan toplanır.
d) Kongre, bölge komitesini seçer, bölge komitesinin raporlarını inceler ve
onaylar.
e) Bölge kongresi, görevi, bölgenin tüm mali ve yürütme işlerini ve ilgili kazadaki
parti yatırımlarını kontrol etmek olan denetim kurulunu seçer. Denetim
kurulunun üye sayısı, çalışma yöntemi ve seçilme usulü bölge kongresince
belirlenir.
11. BÖLGE KOMİTESİ
a) Bölge komitesi, bölge kongresince 2 yıllık süre için seçilecek olan en az üç
üyeden oluşur. Kongre, komitenin üye sayısının çoğaltılması yönünde salt
çoğunlukla karar alabilir. Komite, çalışma ve karar alma yöntemlerini,
demokratik ilkelere aykırı düşmemek şartıyla kendisi belirler.
b) Bölge komitesi, Merkez Komitesi’nin talimatlarını uygular ve bölgedeki bütün
parti çalışmalarına önderlik eder, tüm bölgesel çalışmalardan ve birim
komiteleriyle ilişkilerden sorumludur.
c) Komite, bölge konferansını, gündem de saptayarak en az üç ayda bir
toplantıya çağırır.
d) Bölge komitesi, Merkez Komitesi ile ilişkileri yürüten, bir bölge sekreteri seçer.
e) Bölge komitesi, Merkez Komitesi ile istişare halinde, örgütlenme, ajitasyon,
propaganda, işçi sendikaları, köylüler arasında çalışma, kadınlar, gençler ve
benzeri görevler ile ilgili özel organlar oluşturmakla yükümlüdür. Bu organlar,
ilke olarak bölge komitesinin bir üyesinin sorumluluğunda çalışır ve görevlerini
bölge komitesinin direktifleri doğrultusunda yürütür.
f) Bölge komitesi, yazılı rapor vermekle yükümlü olduğu bölge konferansına ve
bölge kongresine ayrıca Merkez Komitesi’ne karşı, yaptığı çalışmalardan
sorumludur.
12. BÖLGE KONFERANSI
Bölge konferansı, bölge komitesinin çağrısı ile en az üç ayda bir tüm bölge
üyelerinin katılımı ile toplanır. Bölge örgütü içindeki sorunları ele alır ve karara
bağlar.
13. PARTİ KONFERANSI
a) Parti konferansı ilke olarak yılda bir defa Merkez Komitesi’nin çağrısı ve
belirlediği gündem ile toplanır ve partinin önündeki sorunları görüşerek karara
bağlar. Konferansta herkes bireysel olarak kendini temsil eder.
b) Parti konferans kararları Kongre veya Olağanüstü Kongreler tarafından
onaylandıktan sonra hayata geçirilir.
14. PARTİ KONGRESİ
a) Partinin genel kongresi Parti Kongresi olup, partinin en yüksek organıdır ve
bütün Parti üyeleri Parti Kongresi’nin doğal üyeleridir. Partinin en yüksek
organı olan Parti Kongresi’nde ve tüm karar alma mekanizmalarında üyelerin
kişisel katılımı ve doğrudan demokrasi uygulanır.
b) Parti Kongresi’nin olağan toplantıları Merkez Komitesi’nin çağrısı üzerine en
geç iki yılda bir yapılır. Olağanüstü kongre ise, Merkez Komitesi’nin veya bir
önceki kongrede temsil edilen toplam üye sayısının en az yarısının yazılı
istemi ve belirlediği gündem ile çağrılabilir.
c) Gerek olağan gerekse olağanüstü kongre çağrılarında, gündem, yer ve saat
belirtilir ve hale göre çağrıyı yapan Merkez Komitesi veya üyelerin yarısının
imzası bulunur. Çağrılar, toplantı tarihinden en az on gün önce ve en az bir
günlük gazetede ilan edilir. Parti merkezinde ve varsa bölge örgütlerinin
binalarında ilan tahtasına asılmak suretiyle de üyelere duyurulur.
d) Olağan Parti Kongresi’nin gündemini Merkez Komitesi saptar ancak toplantıda
hazır bulunan üyelerin onda biri tarafından talep edilen hususlar da gündeme
eklenir. Olağanüstü kongrenin gündemi ise toplantıyı talep edenlerce belirlenir
ve olağanüstü toplantılarda gündeme başka konular ilave edilemez.
e) Parti Kongresi’nin toplantı yeter sayısı, üye tam sayısının salt çoğunluğudur.
İlk çağrı üzerine toplantı yeter sayısı bulunamadığı takdirde, toplantı tarihinden
itibaren on beş gün içinde yapılacak ikinci çağrı üzerine yapılacak ikinci
toplantıda nisap aranmaz.
f) Parti Kongresi’nin karar yeter sayısı, Siyasal Partiler Yasası’nda ve bu tüzükte
daha büyük bir sayı gösterilmediği hallerde, hazır bulunan üyelerin salt
çoğunluğudur. Nisap aranmayan kongrede karar alabilmek için kongrede hazır
bulunanların salt çoğunluğunun oyu gerekir.
g) Kongre, sadece o toplantı için, açık oylamayla seçilen bir Sekreter ile iki
yazmandan oluşan Sekreterlik Divanı tarafından yönetilir. Sekreterlik
Divanı’nın oluşumundan sonra Parti Genel Sekreteri’ne söz verilir ve ardından
gündem maddeleri, kongrece aksi kararlaştırılmamışsa, gündemdeki sıraya
göre görüşülür. Ancak kongreye sunulan raporlar görüşülüp karara
bağlanmadan seçimlere geçilemez.
h) Toplantıda söz isteyen üyelere Sekreterlik Divanı’nca sırayla söz verilir. Söz
alanlar, gündem ve konu dışına çıkarlarsa Sekreterlik Divan’ı tarafından
konuya dönmeye davet edilirler, ısrarları halinde ise konuşmalarına izin
verilmez. Görüşmeler sırasında toplantı düzenini bozanlar, Sekreterlik
Divanı’nca uyarılır, tekerrürü halinde toplantı salonundan çıkarılır.
i) Kongrenin kararları tüm üyeleri ve organları bağlar. Kongre tutanakları, alınan
kararlar ve diğer bütün belgeler Kongre Sekreterlik Divanı tarafından
imzalanarak yeni seçilen Merkez Komitesi’ne teslim edilir. Kararlar, Parti
merkezinde ve varsa bölge örgütlerinin binalarında ilan tahtasına asılmak
suretiyle üyelere duyurulur.
j) Parti Kongresi, gündemindeki konularla ilgili olarak çalışmalar yapmak,
raporlar hazırlamak üzere gerekli gördüğü kurulları oluşturabilir.
15. PARTİ KONGRESİ’NİN GÖREVLERİ VE YETKİLERİ
a) Merkez Komitesi ve Mali Denetleme Kurulu ve Disiplin Kurulunu gizli oyla
seçer,
b) Merkez Komitesi ve Mali Denetleme Kurulu ve Disiplin Kurulu raporlarını alır,
c) Partinin kesin hesabını kabul veya ret eder,
d) Merkez Komitesi’ni ve Faaliyet Raporunu aklar veya ret eder.
e) Parti tüzük ve programını kabul eder veya değiştirir,
f) Tüm siyasal, taktik ve örgütsel sorunlar hakkında kararlar alır,
g) Toplumu veya Devleti ilgilendiren konularda, kamu faaliyetleri ve parti
politikaları hakkında temenni kararları veya bağlayıcı kararlar verir,
h) Siyasal Partiler Yasası’nda veya bu Tüzüğün diğer maddelerinde belirtilen
görevleri yapar, yetkileri kullanır,
i) Gerektiğinde, Partinin dağıtılmasına veya başka bir parti ile birleşmesine,
hukuki varlığının sona ermesine ve partinin mallarının tasfiyesine ilişkin karar
verir.
j) Partinin tüzük ve programında değişiklik yapılması konularında karar
alınmasına ilişkin önerilerin, Genel Sekreter veya Merkez Komitesi veya Parti
Kongresi üyelerinin en az yirmide biri tarafından yapılmış olması gerekir.
k) Parti Kongresi ilk toplantısını yapana kadar, kongrenin yetkilerini Kurucular
Kurulu’nun belirleyeceği bir Merkez Komitesi kullanır. Partinin Genel Sekreteri,
Merkez Komitesi ve Merkez Disiplin Kurulu üyeleri bu kurulun doğal üyeleridir.
l) Partinin kurucuları, ilk Parti Kongresi’nin doğal üyeleridir. Kurucular, ilk Parti
Kongresi’ni, partinin tüzel kişilik kazanmasından başlayarak en geç iki yıl
içinde toplarlar.
16. MERKEZ KOMİTESİ (MK)
a) Merkez Komitesi, iki Parti Kongresi arasında partinin en yüksek organı olup,
Parti karalarının uygulayıcısı ve aynı zamanda merkez yönetim kuruludur.
b) Merkez Komitesi’ndeki üyelerin sayısı Parti Kongresi tarafından saptanır.
c) Merkez Komitesi, iki Parti Kongresi arasında, bu Tüzük ve Parti Programı ile
kongre kararlarına uymak koşuluyla aşağıdaki yetkileri kullanır ve görevleri
yerine getirir :
Partinin karar üretme ve karar alma mekanizmasının tüm
parti tabanına yayılmasını sağlayan doğrudan demokrasi
ilkelerini uygulayarak partiyi yönetir.
Partiyi her türlü platformda ve diğer parti kuruluşları
karşısında temsil eder,
Gerekli gördüğü veya bu Tüzükte belirtilen parti
organlarını veya örgütlerini kurar, bu örgütler ve organlar
içerisinde yapılan çalışmalardan sorumludur.
Bütün siyasi ve örgütsel çalışmalara önderlik eder,
Bu Tüzüğün 11’nci maddesindeki amaçlar doğrultusunda,
kendi önderliği ve kontrolü altında çalışacak olan Parti
yayınları örgütünü kurar, Parti Yayın Kurulu üyelerini tayin
eder ve Yayın Kurulu’nun çalışmalarını denetler,
Tüm Parti için önemli olan faaliyetleri örgütler ve yönetir,
partinin bütün gücünü ortaya koyar,
Partinin bütçesini idare eder ve bu hususta gerekli
kararları alarak uygulanmasını sağlar, bilanço ve kesin
hesap defterini tutar,
Gerekli gördüğü takdirde, Parti işlerini düzenleyen parti
yönetmelikleri yapar,
Zorlayıcı nedenlerle Parti Kongresi’nin toplanamaması
halinde, partinin hukuki varlığına son vermek ve tüzük ve
programı değiştirmek dışındaki bütün kararları alabilir,
Parti Kongresi’ne çalışmaları ve hedefleri hakkında rapor
sunar,
Siyasal Partiler Yasası’nın ve bu Tüzüğün diğer
maddelerinin açıkça veya zımnen kendisine verdiği
yetkileri kullanır ve görevleri yapar.
Genel Sekreteri tayin etme ve görevden alma yetkisine
sahiptir.
Tüm seçim işlerini yürütür ve denetler, seçim politikalarını
parti içerisinde doğrudan demokrasi kurallarını işleterek
saptar, seçim bildirgelerini hazırlar, kontrol eder,
Partinin Cumhurbaşkanlığı adayını gösterir veya herhangi
bir adayı desteklemeye karar verir. Bu kararı verirken parti
içerisinde doğrudan demokrasi kuralını uygular.
Hükümet kurmaya, hükümete katılmaya, hükümetten
çekilmeye karar verir. Bu kararı verirken parti içerisinde
doğrudan demokrasi kuralını uygular.
d) Merkez Komitesi en az ayda bir kez toplanmak zorundadır. Kararlarını
toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile alabilir. Her toplantı sonunda gelecek
toplantının günü, yeri, saati ve gündemi tespit edilir.
e) MK, Genel Sekreter veya MK üye tam sayısının üçte biriyle her zaman
toplantıya çağrılabilir.
f) MK toplantılarından en az 3 gün önce, belirlenmiş gündeme eklenecek tüm
maddeler üyelere duyurulur. Toplantıya katılan üyelerin en az üçte birinin
talebiyle yeni gündem maddeleri eklenerek görüşülebilir.
g) Bir MK üyesi, özürsüz olarak üç MK toplantısına katılmaz ise MK kararıyla
görevinden alınabilir. Bu şekilde veya başka surette MK üyeliklerinde oluşan
boşalmalar için MK, Kongrede aday olmuş üyelerden, aldıkları oy sırasına
göre, boşalan MK üyeliklerini doldururlar.
h) Merkez Komitesi, kendi üyeleri arasından;
Bir Genel sekreter
Siyasi çalışmayla sorumlu siyasi büro
Örgütsel çalışmadan sorumlu örgütleme bürosu
Gençlik Bürosu
Mali Büro
Sosyal, Kültürel Aktiviteler
Kadın Bürosu sorumlularını seçer.
İhtiyaç duyduğu ölçüde yeni büro oluşturur ve sorumlularını
Merkez Komite’den atar. Ayrıca ihtiyaç duyulan işlevler için alt
kurullar veya şubeler oluşturabilir. Mümkün olduğu ölçüde kendi
üyeleri arasından, çeşitli kurul, alt kurul veya şubelerin
sorumlularını tayin eder.
i) Tüm Parti üyelerinin Merkez Komitesi toplantılarına katılıp konuşma ve Karar
alma hakları vardır.
17. MALİ DENETLEME KURULU
a) Parti Kongresi, Partinin mali işlerini denetlemekle yükümlü bir Mali Denetleme
Kurulunu seçer. Kurulun üye sayısı, üçten az olmamak kaydıyla, kongre
tarafından belirlenir.
b) Mali Denetleme Kurulu, seçimini takip eden on gün içinde toplanır, gerekli
görürse kendine bir kurul Sekreteri seçer ve toplanma, çalışma ve karar alma
yöntemine karar verir.
c) Mali Denetleme Kurulu’nun görev ve yetkileri:
Gerek kurul gerekse tek tek denetçi olarak, merkez ve yerel örgütlerin
gelir ve giderlerini sürekli olarak denetlemek ve sonuçları bir rapor ile
Merkez Komitesi’ne bildirmek,
Kurul olarak, kesin hesaplarla mali işler hakkında Merkez Komitesi’ne
rapor sunmak,
Parti Kongresi’ne kesin hesaplar hakkında rapor sunmak.
18. PARTİ DİSİPLİN KURULU
Parti kongresi parti içi disiplini denetlemek ve siyasi partiler yasasının
kendine verdiği sorumluluklar çerçevesinde parti disiplinini yönetmekle
yükümlü disiplin kurulunu seçer
Disiplin kurulunun üye sayısı 3’ten az olmamak kaydı ile kongre tarafından
belirlenir
Disiplin kurulu çalışmalarında siyasal partiler yasasında belirlenen usulü
uygular.
19. PARTİ DİSİPLİNİ
a) Sıkı parti disiplini, tüm parti üyelerinin ve parti örgütlerinin en yüksek görevidir.
Parti kongresinin, parti merkezinin ve tüm yüksek parti organlarının kararları
tam ve kesin olarak hayata geçirilmelidir. Görüş ayrılıkları olan tüm sorunlar,
karara bağlanıncaya kadar, hiçbir sınırlama getirilmeksizin üyeler arasında
serbestçe tartışılabilir.
b) Parti disiplinine aykırı hareket edenler, disiplin kurulu tarafından cezalandırılır
ve verilen ceza, MK tarafından onaylandıktan sonra yürürlüğe girer. Disiplin
cezaları disiplin kurulu salt çoğunluğunun oyu ile verilir.
c) Örgütlerle ilgili olarak aşağıdaki cezalar verilebilir:
Uyarı;
Uzaklaştırma; Konferans toplanıncaya kadar, uzaklaştırılan organın
durumunu incelemek üzere geçici bir komitenin tayin edilmesi, örgütün
feshedilmesi ve üyelerinin tekrar kaydı.
d) Birey üyelerle ilgili olarak aşağıdaki cezalar verilebilir:
Parti Uyarısı,
Kitle Nezdinde Uyarı,
Görevden Uzaklaştırma,
Geçici İhraç (belirgin bir zaman için ihraç),
Kesin İhraç. Parti disiplin kurulu tarafından alını ve Merkez Komitesi
tarafında onaylandıktan sonra yürürlüğe girer.
20. PARTİNİN MALİ KAYNAKLARI
a) Partiye giriş ve üyelik aidatları,
b) Siyasal Partiler Yasasına uygun olarak yapılacak özel bağışlar ve üst parti
organlarının bağışları
c) Parti malvarlığından veya yatırımlarından elde dilen gelirler,
d) Parti yayınlarının satış bedeli,
e) Parti bayrağı, flaması, rozeti ve benzeri parti işaretlerinin satışından elde
edilen gelirler,
f) Parti lokallerinin işletilme gelirleri,
g) Parti piyangosu veya konser, spor yarışması, konferans, eğlence gibi
faaliyetlerden sağlanan gelirler,
h) Yasaya uygun krediler ve devletçe sağlanan yardımlardır.
i) Partiye giriş ve üyelik aidatları üyenin gelirinin yüzde üçünden az olmamak
şartıyla toplanır ve Merkez Komitesi tarafından belirlenir. Aidatların oranı
Merkez Komitesi tarafından değiştirilebilir.
j) Parti adına tahsil edilen tüm gelirler, Merkez Komitesi tarafından bastırılmış
olan makbuzlar karşılığında alınır ve her kademedeki Parti organları, aldıkları
ve kullandıkları makbuzlar dolayısıyla Merkez Komitesi’ne karşı mali
sorumluluk taşırlar. Sağlanan gelirin miktarı ile, gelirin sağlandığı kişinin adı,
soyadı ve makbuzu düzenleyenin imzası makbuzda yer alır. Makbuzların
saklama süresi beş yıldır.
21. GRUPLAR
a) İçinde en az iki üyenin bulunduğu tüm partisiz işçi ve köylü örgütleri içinde
(sendikalar, kooperatifler, kültür dernekleri, spor cemiyetleri, işyeri komiteleri,
işsizler komiteleri, belediyeye ait meclis, parlamentolar, kongreler,
konferanslar, vs.) bir grup, partinin etkinliğini artırmak için örgütlenmeli, ve
partili olmayan çevre içinde sosyalist siyaseti hayata geçirmelidir.
b) Gruplar, partinin partili olmayan örgütler içindeki organlarıdır. Onlar, bağımsız
değil, fakat parti komitesinin uygun yardımcı kollarıdırlar. İç işlerinde ve günlük
çalışmalarında, grup özerktir. Grup ile komite arasında anlaşmazlık doğarsa
komite gündemdeki sorunu grubun temsilcileri ile tartışmakla mükelleftir ve
grup alınan kararlara şartsız uymak zorundadır. Karara karşı, grup tarafından
yapılacak başvuru, nihai olarak bir sonraki üst komite tarafından karara
bağlanır. Başvuru görüşülürken, grup, komitenin kararlarını uygulamakla
yükümlüdür.
c) Grup çalışmalarına ait tartışılan meselelerde, komite grubun bir temsilcisini
danışman olarak davet eder.
d) Sosyalist gruplar kendi Sekreterlerini seçerler. Bu karar ilgili parti komitesi
tarafından onaylanır. Grup Sekreterleri grubun çalışmasından komiteye karşı
sorumludur. Komite, grubun önderliğine üyeler katmaya yetkilidir.
e) İleri sürülecek adaylar üzerinde, grup ile ilgili parti komitesi fikir birliği içinde
olmalıdır. Birey halindeki yoldaşların bir gruptan diğer gruba aktarılması aynı
yolla yapılır.
f) Grubun içinde çalıştığı organın herhangi bir sorun hakkında vereceği karar
önceden bir bütün olarak grup tarafından ya da önder kadroları tarafından
tartışılmalıdır. Grubun karar aldığı her sorun hakkında, grubun üyeleri ilgili
örgüt toplantısında konuşmalı ve bir bütün olarak oy vermelidir. Bu ilkeyi ihlal
eden herhangi bir grup üyesine disiplin cezası verilir.
22. ÖRGÜTLE İLGİLİ ORTAK KURALLAR
a) İlke olarak kongre toplantıları açıktır ancak katılan üyelerin salt çoğunluğu ile
kapalı olarak da yapılabilir.
b) Her kademedeki Parti organları ve yardımcı kolları ve kurulları, üye kayıt
defteri, karar defteri, gelen ve giden evrak defteri, gelir ve gider defteri tutar.
Karar defteri, ilgili organın ve kurulun kararını tarih ve numara sırasıyla ihtiva
eder. Kararlar, kararın alınmasında oylamaya katılanlar tarafından imzalanır.
c) Parti adına elde dilen gelirlerin nerelerden alındığı ve nerelere harcandığı, ilgili
organlarca ilgili defterlere geçirilir.
d) Değişik kademelerdeki kongrelerde doğal üye olarak bulunan karar veya
yönetim organları veya kurulları üyeleri, mensup oldukları organ veya kurulun
aklanması için oy kullanamazlar.
e) Parti disiplin kurullarında görev alanlar, Partinin diğer organlarında ve
kurullarında görev alamazlar.
f) Bir parti üyesi, birden fazla disiplin kurulunda veya birden fazla bölge
komitesinde görev alamaz.
g) Her kademedeki Parti organları ile devamlılık arz eden yardımcı kollar
kurullarına ve köy ve mahallelerdeki parti örgütlerine seçilenlerin adları
soyadları, doğum yeri ve tarihleri, meslek ve sanatları ile ikametgâhları, o yerin
en büyük mülki amirliğine, seçim veya atanmasından başlayarak bir hafta
içinde yazılı olarak bildirilir. Merkez organlarına görevlendirilenler için bu
bildirim İçişleri ile görevli Bakanlığa yapılır. Bildirimi, her organ, kurul veya
örgüt kendi üyeleri için yapar.
23. CUMHURBAŞKANI, MİLLETVEKİLİ VE YEREL YÖNETİM BAŞKAN VE
ÜYELİKLERİ İÇİN ADAYLARIN BELİRLENMESİ.
a) Cumhurbaşkanı, Milletvekili, Yerel Yönetim Başkan ve Üye adayları,
adaylıkları için doğrudan Merkez Komitesine başvuru yaparlar.
b) Parti adayları tüm parti üyelerinin katılacağı parti içi seçimle belirlenir.
24. TÜZÜK DEĞİŞİKLİĞİ VE FESİH
a) Bu tüzüğün maddelerinin değişiklik önerisi için, Merkez Komitesi’nin veya
Genel Sekreterin veya en az yüzde 5 üyenin yazılı önerisi gerekir.
b) Parti tüzüğü ve Programı ile ilgili değişiklikler Parti Kongresi’nin üçte iki
çoğunluğu ile gerçekleştirilir.
c) Parti fesih kararı, olağan veya olağanüstü Parti Kongresi’nde, hazır bulunan
üyelerin üçte iki çoğunluğu ile ve gizli oyla alınır. Partinin kapandığı, genel
Sekreterlik tarafından, Parti Kongresi’nce kapanma kararının alınışından
itibaren yedi gün içinde İçişleri ile görevli Bakanlığa yazı ile bildirilir.
d) Kapanma kararının verildiği Parti Kongresi’nde, hazır bulunan üyelerin salt
çoğunluğu ile, Partinin mallarının nasıl tasfiye edileceği hususu da karara
bağlanır.
(2019)