Kıbrıs Sosyalist Partisi Genel Sekreteri Mehmet BİRİNCİ’nin 3 Aralık 2025 tarihinde Ledra Palace Toplantısına Çevre konusunda yaptığı kanuşma…
Ekselansları, Saygıdeğer Siyasi Parti Temsilcileri,
Bugün, zamanımızın en acil mücadelelerinden birini konuşuyoruz—çevremizi, yuvamızı ve geleceğimizi koruma mücadelesini. Kıbrıs Sosyalist Partisi, KSP, çevresel adaletin toplumsal adaletten ayrılamayacağına inanır. Sömürülmüş, kirletilmiş veya yok olma tehlikesi altındaki bir gezegen üzerinde adil bir toplum inşa edemeyiz. Çevre politikalarımız; kolektif sorumluluk, kamusal mülkiyet, demokratik planlama ve tüm insanlar ile tüm canlılarla dayanışma ilkelerine dayanır.
Kıbrıs; artan sıcaklıklar, su kıtlığı, kirlilik ve doğal yaşam alanlarının yok edilmesiyle karşı karşıyadır. Bu sorunlar birbirinden bağımsız değildir; insanları ve doğayı değil zami karı öncelik olarak gören küresel bir ekonomik sistemle bağlantılıdır. Ancak bunu kader olarak kabul etmeyi redediyoruz. Kıbrıs Sosyalist Partisi, KSP, sürdürülebilirliğe, eşitliğe ve uzun vadeli planlamaya dayanan bir yol sunuyor—şirketlerin ve askeri çıkarların değil, toplumumuzun ve adamızın iyiliğini önceliği olarak gören politikalar.
İlk olarak, kapsamlı çevresel izleme-ölçme ihtiyacının altını çiziyoruz. Doğru veri olmadan etkili bir politika mümkün değildir. Hava kalitesi, toprak bozulması, biyolojik çeşitlilik ve iklim göstergelerinin izlenmesi için ülke genelinde bilimsel ölçme-izleme istasyonlarının yaygınlaştırılmasını öneriyoruz. Bu sistemler kamu tarafından, şeffaf biçimde ve üniversiteler ile araştırma kurumlarının aktif katılımıyla işletilecektir. Bilgi güçtür ve bu bilgiyi çevremizi savunmak için kullanacağız.
İkinci olarak, karbon dioksit emisyonlarının azaltılması konusunda cesur adımlar atmayı taahhüt ediyoruz. Kıbrıs, iklim değişimine karşı küresel mücadelede geride kalma lüksüne sahip değildir. Ulusal düzeyde iddialı emisyon azaltım hedefleri belirleyeceğiz ve sanayileri bu hedeflere uyma konusunda sorumlu tutacağız. Bu; eski standartların gözden geçirilmesi, yoğun kirleticilerin cezalandırılması ve daha temiz üretim yöntemlerine geçiş yapanların desteklenmesi anlamına gelir. Adamız küçük olabilir, ancak küresel iklim sorumluluğundaki katkımız anlamlı olacaktır.
Çevre politikamızın temel bir direği, toplu taşımacılık sistemimizin dönüştürülmesidir. Mükemmel, güvenilir ve uygun fiyatlı toplu taşıma; özel araç bağımlılığını azaltmak için zorunludur. Temiz enerjiyle çalışan modern bir otobüs, tramvay ve şehirlerarası ulaşım ağı öngörüyoruz. Toplu taşımacılık bir yük değil halka hizmet olmalıdır, bir kenara itilmiş bir konu değil, sürdürülebilir kalkınmanın temel taşı olmalıdır. Kamu sektörü yatırım yaptığında, halk kazanır.
Buna bağlı olarak benzinli ve dizel araç kullanımının azaltılması planımız bulunmaktadır. Gerçek bir ekolojik dönüşüm, fosil yakıta dayalı araçların aşamalı olarak devre dışı bırakılmasını ve elektrikli ve temiz enerji ile çalışan araçlara geçişin desteklenmesini gerektirir. Şarj istasyonları erişilebilir, doğru dağıtılmış ve yenilenebilir enerjiyle beslenmelidir. Yeşil teknolojinin kamusal maliyetle şirketlere yeni kar alanları yaratmasına izin veremeyiz; bunun yerine kamu düzenlemesi ve denetimiyle tüm yurttaşlar için adil erişimi sağlayacağız.
Enerji üretimi de çevresel adalet için bir mücadele alanıdır. Kıbrıs Sosyalist Partisi, tüm enerji üretim tesislerinin modernizasyonunu savunmaktadır. Eski ve kirletici tesisler; yenilenebilir enerjiye dayalı, verimli ve temiz sistemlerle değiştirilmelidir. Fosil yakıt ithalatına güvenemeyiz ve enerji egemenliğimizi özel çıkarlara teslim etmeyeceğiz. Vizyonumuz, topluma hizmet eden, düşük maliyet sağlayan ve doğaya saygılı, kamusal mülkiyete dayalı, demokratik olarak kontrol edilen bir enerji sektörüdür.
Bu bağlamda, ada genelinde geniş ölçekli fotovoltaik güneş paneli kurulumunu savunuyoruz. Kıbrıs bol güneş alıyor—güneş bizim dostumuz olmalı, atıl bir kaynak değil. Güneş enerjisinin yanında rüzgar enerjisine ve enerji depolama teknolojilerine de yatırım yapacağız; temiz enerjinin gece ve gündüz kullanılabilmesini garanti edeceğiz. Bizim için yenilenebilir enerji sadece teknik bir çözüm değil; politik bir duruşun ifadesidir. Fosil yakıta bağımlılıktan, kirlilikten ve küresel enerji piyasalarının değişkenliklerinden özgürlük anlamına gelir.
Ancak enerji tek kaygımız değildir. Adamızın doğal mirasını da savunmalıyız. Biyolojik çeşitlilik alarm verici bir hızla yok oluyor—sadece dünyada değil, burada da. Bu nedenle ormanları, kıyıları ve yaban hayatını tehdit eden askeri tesislerin, limanların ve aşırı gelişim ve inşaat projelerinin genişletilmesine son verilmesi çağrısında bulunuyoruz. Akerleştirme ve kontrolsüz inşaat; toplumun değil, finans kapitalinin çıkarlarına hizmet eder. Kıbrıs Sosyalist Partisi, doğanın bir meta olmadığını ısrarla savunmaktadır. Doğa kolektif bir hazinedir ve korunmalıdır. Çevreyi ve çevrenin en önemli parçası olan insanları yok eden savaş dayatmalarını reddediyoruz. Ulusları uluslara karşı çatıştıran, hepsini doğanın yok edilişine ortak olmaya zorlayan, bazı tekellerin kar güdüsünü besleyen yapıların dayatılmasını reddediyoruz.
Denizlerimizde keşfedilen doğal gaz çevreyi yok etmek için kullanılmamalıdır. Bu kaynak, çevreyi ve insan hayatını yok ederek azami kar peşinde koşan petrol ve gaz tekellerinin değil, toplumun yararına kullanılmalıdır.
Bir diğer önemli alan ise ülkemiz dışına ulaşım konusudur. Havacılık, kötü emisyonların en hızlı artan kaynaklarından biridir ve Kıbrıs hava yoluna yoğun şekilde bağımlıdır. Kıbrıs Sosyalist Partisi, hava trafiğinin azaltılmasını ve çevresel açıdan yıkıcı ultra ucuz uçuşların ortadan kaldırılmasını desteklemektedir. Bunun yerine daha sürdürülebilir bağlantıların geliştirilmesini, mümkün olan yerlerde deniz yolculuğunun kullanılmasını ve düşük emisyonlu ulaşım alternatifleri konusunda bölgesel iş birliğinin geliştirilmesini teşvik ediyoruz. Karbon yoğun turizm ekonomimizin temeli olamaz; insanı ve çevreyi gözeten yeni bir model tasarlamalıyız.
Adamızın en değerli kaynağı olan su, bilimsel hassasiyet ve toplumsal sorumlulukla yönetilmelidir. Kıbrıs Sosyalist Partisi bilimsel su yönetimini savunuyor; her damlanın akıllıca kullanılmasını esas alıyoruz. Bu modern su arıtma sistemlerini, atık suyun geri dönüşümünü ve tarım için verimli sulama yöntemlerini içerir. Çiftçilere su tasarrufu sağlayan modern teknolojilerle destek verilmelidir. Su kıtlığı; özelleştirme için bahane değil, daha akıllı ve kamusal yönetilen sistemler için bir çağrıdır.
Ekselansları ve Saygıdeğer Parti Temsilcileri,
Çevrenin korunması yalıtılmış bir politika alanı değildir. Yaşamın her alanına dokunur: halk sağlığına, istihdama, ulaşıma, enerjiye, tarıma ve ulusal planlamaya. Kıbrıs Sosyalist Partisi, gerçek ilerlemenin küçük ayarlamalarla değil, radikal değişimle mümkün olduğunu bilir. Doğal kaynakları sömüren çok uluslu şirketlerin egemenliğine meydan okumalıyız. Ekosistemleri yok eden militarizme karşı durmalıyız.
Biz, sosyalist bir ekolojik dönüşüm öneriyoruz: dayanışmaya, iş birliğine ve demokratik planlamaya dayalı bir dönüşüm. İnsan için çalışan ve çevreye saygı duyan bir ekonomi düşünüyoruz. Tüm sektörlerde kamusal mülkiyetin sürdürülebilirlik için şart olduğuna inanıyoruz. Ve toplumsal ilerleme ile çevresel korumanın ayrılmaz olduğuna inanıyoruz.
Haydi, temiz havanın ayrıcalık değil hak olduğu bir Kıbrıs inşa edelim.
Kimsenin arabaya ihtiyacı olmadığı iyi bir toplu taşımanın olduğu bir Kıbrıs için…
Tamamen yenilenebilir enerjiyle hayatı idame eden bir Kıbrıs.
Ormanlarını, denizlerini, yaban hayatını ve gelecek nesillerini koruyan bir Kıbrıs.
Çevre politikasının bir yük değil, toplumsal sorumluluğun gururlu bir ifadesi olduğu bir Kıbrıs.
Mehmet Birinci
Genel Sekreter
Kıbrıs Sosyalist Partisi
3.12.2025
